Agustín Fernández Mallo: "De werkelijkheid is op zichzelf al fantastisch genoeg."

Het was niet de bedoeling van de Spaanse schrijver Agustín Fernández Mallo om een boek over rouw te schrijven . toen hij besloot het leven van zijn overleden vader te vertellen in Mother of an Atomic Heart (2024), het verhaal van een ervaren en "optimistische" dierenarts die zich nooit "liet vastklampen aan fantasieën die nergens toe leiden."

" Ik probeerde hulde te brengen aan de lessen die hij me leerde, onbedoeld en zonder dat ik het me realiseerde. De werkelijkheid is op zichzelf al fantastisch genoeg zonder dat ik er fantasie aan toe hoef te voegen", legt Fernández Mallo uit in een interview in Mexico.

Tijdens Fernández Mallo's kindertijd vertelde zijn vader hem nooit een kinderboek en nam hem ook niet mee naar Walt Disney-films. Disney-producten vonden zijn vader "afschuwelijk". Hij vertelde hem gewoon "de waarheid".

Dit idee om niet te vervallen in fabels en dagdromen, heeft de dichter in veel van zijn romans vergezeld – van Proyecto Nocilla (2013) tot Madre de corazón atómico – waarmee hij alledaagse voorwerpen, zoals een churros-kaartje, in verband weet te brengen met de figuur van zijn vader.

De poëtische toets van deze auteur is geen toeval , want voor hem is dit de plek waar "de 'B'-kant van de werkelijkheid" zich bevindt, een mentale ruimte die hij deelt met de wetenschap, de discipline waaraan hij de eerste jaren van zijn leven wijdde en waarmee – in de vorm van een essay – de vragen over hoe de wereld eruitziet, worden beantwoord.

"Je hoeft geen heksen of vliegende olifanten te creëren. Je kunt echt constructieve fantasieën creëren door de realiteit zelf , want een appel valt, maar de maan niet. (Isaac) Newton stelde die vragen, en ze veranderden de geschiedenis van de mensheid", stelt hij.

De Spaanse literatuur tast vaak de grenzen van de techniek af en herinterpreteert zelfs bepaalde historische scenario's, zoals in de Oorlogstrilogie (2018).

Hoewel hij deze keer, zo legt hij uit, "niet slim wilde zijn" over de dood van zijn vader, en ook niet wilde opgaan in de documentaire.

"Het meemaken van het leven van een geliefde brengt nog een extra moeilijkheid met zich mee. Het duurde twaalf jaar voordat ik kon zeggen dat het boek af was, omdat ik moeite had met de vertelstijl, de toon... Ik wilde absoluut evenwicht," zegt hij.

Hoewel Fernández Mallo met deze roman een zekere stabiliteit nastreefde, wilde hij niemand "plezier bezorgen" of "mishagen"; hij wilde alleen "zijn poëzie laten gelden".

Hij beseft echter dat dit voor velen een eerste kennismaking met zijn werk kan zijn, omdat het ‘universele thema’s’ aansnijdt.

" Het is het belangrijkste boek dat ik op persoonlijk vlak heb geschreven (...). Het is op een andere manier verteld, zonder al te veel literaire opsmuk, maar vanuit een heel toegankelijk oogpunt. Het vat echter wel een groot deel van mijn verhalen en poëzie samen", bekent hij.

Wat zijn grootste literaire invloeden betreft, onthult de schrijver zijn voorliefde voor de Latijns-Amerikaanse literatuur. Hij benadrukt daarbij het verhalende werk van de Argentijn Jorge Luis Borges , van wie hij leerde dat elk goed magisch realisme moet terugkeren naar de realiteit.

“ Tegenwoordig is de Latijns-Amerikaanse literatuur weer een literatuur die heel krachtig is (...). De Mexicaanse literatuur is bijvoorbeeld heel ongewoon en anders; ze vermengt veel culturen op een manier die uniek is voor de rest van Latijns-Amerika”, concludeert hij.